Εάν οι πρώτες απαντήσεις είναι αυτές που έρχονται από τη Βρετανία, οι επόμενοι μήνες μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά σκληροί. Και η Ευρώπη μπορεί να έχει πολύ σοβαρούς λόγους να ανησυχεί για την κοινωνική της συνοχή.
Σύμφωνα με έρευνα του think tank Resolution Foundation, το παράλληλο σοκ πανδημίας και ακρίβειας οδηγεί τους Βρετανούς σε «οξεία κρίση κόστους διαβίωσης» – μια κρίση με άδηλες ακόμη τελικές διαστάσεις.
Ο πληθωρισμός στη Βρετανία, ακολουθώντας την παγκόσμια τάση, εκτοξεύτηκε σε ρεκόρ 30 ετών και στο 5,4% τον Δεκέμβριο – γεγονός που, σύμφωνα με την έρευνα, σημαίνει ότι το ετήσιο κόστος διαβίωσης για ένα τυπικό βρετανικό νοικοκυριό θα αυξηθεί κατά 1.980 λίρες. Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις συνέπειες του Brexit, που περιορίζουν τα περιθώρια νομισματικών και δημοσιονομικών ελιγμών, η κυβέρνηση αναγκάζεται να αυξήσει φόρους για να καλύψει το δημοσιονομικό κενό, και η Τράπεζα της Αγγλίας οδεύει πάραυτα προς τη δεύτερη αύξηση επιτοκίων μέσα σε τρεις μήνες. Όλο αυτό περιγράφεται από το Resolution Foundation ως η προδιαγεγραμμένη πορεία προς την «καταστροφή του βιοτικού επιπέδου» των Βρετανών και προσμετράται από το Bloomberg ως η πιθανή χαριστική βολή για τον Μπόρις Τζόνσον, που ήδη βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο για το, επικό πια, κορονο-πάρτι και την παραβίαση του lockdown.
Η εικόνα μοιάζει πιο ελεγχόμενη, αλλά δεν είναι ανέφελη στην υπόλοιπη Ευρώπη. Σύμφωνα με την Bank of America, για τα νοικοκυριά της Ευρωζώνης ο λογαριασμός μόνον για το ρεύμα και το φυσικό αέριο θα είναι φέτος αυξημένος πάνω από 30% – από τα 1.200 ευρώ κατά μέσο όρο, θα φθάσει στα 1.850 ευρώ και, σύμφωνα με τη Nomisma Energia, στην Ιταλία μόνον οι ενεργειακές ανατιμήσεις θα «κόψουν» το 2,9% από την κατανάλωση των νοικοκυριών.
Η αντίστοιχη εικόνα μπορεί να είναι ακόμη χειρότερη στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, το «τοξικό κοκτέιλ» ακρίβειας και υγειονομικής κρίσης έχει ήδη δραματικές επιπτώσεις στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Μόνον τον Δεκέμβριο, ροκάνισε την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού κατά 10,4%, ενώ οι αντίστοιχες απώλειες για τον μέσο μισθό των εργαζομένων μερικής απασχόλησης ήταν 13,7%.
Κοινώς, οι σκληροί δείκτες διαβίωσης «κοκκινίζουν» επικίνδυνα. Και δείχνουν πόσο λίγο μπορεί να απέχει η διπλή κρίση, πανδημίας και πληθωρισμού, από μια βαθιά κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση…
Της Νικόλ Λειβαδάρη