Φούρνος: Όσοι έχουν δοκιμάσει ψωμί και φαγητά ψημένα στην εστία φούρνου καταλαβαίνουν ότι έχουν…άλλη γεύση. Πώς θα κατασκευάσετε τον δικό σας φούρνο στην αυλή.
Ίσως κάποιοι σκέφτονται πως το να φτιάξουν κάτι τέτοιο στον υπαίθριο χώρο τους, είναι ένα ρομαντικό όνειρο, αλλά κάνουν λάθος. Ο πήλινος φούρνος δεν απαιτεί ιδιαίτερους σχεδιασμούς και γνώσεις για να γίνει. Η κατασκευή του είναι αρκετά εύκολη και γρήγορη, ενώ δεν κοστίζει σχεδόν τίποτα, παρά μόνο μερικά ευρώ για τα φθηνά υλικά του, που είναι διαθέσιμα παντού. Αν συντηρηθεί σωστά, θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και θα σας ανταμείψει με το παραπάνω.
Υπάρχουν πολλοί οδηγοί κατασκευής που μπορούν να σας βοηθήσουν και σε αυτό το άρθρο θα σας προτείνουμε και εμείς έναν τρόπο για να τον κατασκευάσετε. Κάντε τις εργασίες το καλοκαίρι, όταν ο καιρός είναι ζεστός και ξηρός για να ψηθεί σωστά και για να μην σας χαλάσει τα σχέδια μια ξαφνική μπόρα.
Αρχικά, θα πρέπει να μάθετε να φτιάχνετε το υλικό κατασκευής, που ονομάζεται κομπ (cob) και αποτελείται από αργιλώδες χώμα, άμμο και άχυρα.
Πως θα φτιάξετε το υλικό κατασκευής, κομπ
Τα υλικά που θα χρειαστείτε είναι αργιλώδες χώμα, άμμο, άχυρα και νερό.
Το αργιλώδες χώμα είναι το χώμα που δεν στραγγίζει εύκολα, που είναι αρκετά συνεκτικό και αν το βρέξουμε και το ψηλαφίσουμε στα χέρια σχηματίζει μικρούς σβόλους που είναι εύθρυπτοι. Κάποια χώματα έχουν την κατάλληλη αναλογία αργίλου και άμμου και χρειάζονται μόνο άχυρο για να γίνουν κομπ. Αν όμως το χώμα σας είναι πολύ βαρύ και αργιλώδες θα πρέπει να το αναμίξετε και με άμμο. Αφαιρέστε τυχόν πέτρες που υπάρχουν στο χώμα που μαζέψατε και προσέξτε να μην περιέχει οργανικά υλικά σε αποσύνθεση.
Ανοίξτε έναν μουσαμά στο έδαφος ή ένα μεγάλο πανί και ρίξτε το χώμα και την άμμο σε αναλογία 1:3 (για κάθε μια ποσότητα χώματος, 3 ισόποσες ποσότητες άμμου). Ρίχνετε σταδιακά μικρές ποσότητες νερού στο μείγμα καθώς ανακατεύετε πατώντας το με τα πόδια σας. Κατά διαστήματα αναποδογυρίστε τον πηλό καθώς σχηματίζεται, αναδιπλώνοντάς το τραβώντας το μουσαμά. Προσθέστε σιγά-σιγά νερό σταδιακά μέχρι να νιώσετε πως ο πηλός είναι αρκετά εύπλαστος για να κάνετε τις εργασίες σας.
Μόλις ο πηλός είναι έτοιμος, προσθέστε τα άχυρα ανακατεύοντας τον πατώντας κι πάλι με τα πόδια. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ποσότητα αχύρων που θα πρέπει να ρίξετε. Προσθέστε τόσο όσο πιάνοντας τον πηλό καταλαβαίνετε ότι θα κρατήσει την συνοχή του.
Πώς θα χτίσετε τον υπαίθριο φούρνο με τον πηλό κομπ
Η βάση
Θα χρειαστείτε τον πηλό κομπ που φτιάξατε στο προηγούμενο βήμα, τσιμεντόλιθους, τούβλα, ασβεστόλιθους και άδεια γυάλινα μπουκάλια μπύρας.
Αφού καταλήξετε στο σχέδιο που θα έχει ο φούρνος σας, άρχισε να βάζετε τα θεμέλια της βάσης. Τοποθετήστε κυκλικά τους τσιμεντόλιθους και από πάνω τους ασβεστόλιθους, όπως φαίνεται στην εικόνα. Η βάση εξασφαλίζει πως ο φούρνος θα είναι αρκετά υπερυψωμένος, για να μην αποσαθρωθεί από νερά που λιμνάζουν στο έδαφος και για να κάνετε πιο βολικά τις εργασίες. Μια βάση σε ύψος περίπου 1 μέτρο πάνω από το έδαφος είναι ιδανική.
Γεμίστε με κομπ τις εσοχές μεταξύ των τσιμεντόλιθων και των ασβεστόλιθων καθώς και το εσωτερικό της βάσης μέχρι πάνω στην επιφάνειά της.
Η κατασκευή της εστίας
Πάνω από τη βάση, φτιάξτε περιφερειακά ένα δαχτυλίδι με τον πηλό κόμπ, έτσι ώστε να σχηματίσετε τον χώρο που θα τοποθετήσετε τα άδεια γυάλινα μπουκάλια. Τα μπουκάλια θα λειτουργήσουν σαν μονωτικό υλικό για να μην χάνετε η θερμότητα της εστίας προς τα κάτω. Αφού τοποθετήσετε τα μπουκάλια το ένα δίπλα στο άλλο, σκεπάστε τα με τον πηλό κόμπ.
Ισοπεδώστε προσεκτικά την επιφάνεια της βάσης για να κάτσει επάνω της η εστία, στην οποία θα ψήνετε το ψωμί και τα φαγητά σας. Η εστία αποτελείται από πυρότουβλα και θα πρέπει να είναι έτοιμη και κατασκευασμένη από πριν. Τοποθετήστε την προσεκτικά πάνω στην επιφάνεια του κομπ για να είναι σταθερή και να κάθετε καλά.
Με την τοποθέτηση της εστίας, αποφασίστε την διάμετρο του θόλου και φτιάξτε πάνω της ένα πρόχειρο σχέδιο των τοιχωμάτων του. Η διάμετρος εξαρτάται από τις ανάγκες σας και από το αρχικό προγραμματισμό που κάνατε πριν ξεκινήσετε την κατασκευή.
Φτιάχνοντας το τόξο της πόρτας και τον θόλο
Πριν κατασκευάσετε τον θόλο, φτιάξτε το τόξο της πόρτας με πυρότουβλα, τσιμέντο και χώμα. Προσέξτε η διάμετρος του τόξου να είναι κατάλληλη για να χωρά τα φαγητά που θέλετε να ψήσετε. Μόλις ετοιμάσετε την τοξωτή πόρτα, στήστε την στο σημείο που θέλετε να είναι.
Για την κατασκευή του θόλου τοποθετούμε άμμο προσεκτικά μέσα στον κύκλο που σχηματίσαμε πάνω από την εστία στο προηγούμενο βήμα. Αφού πάρει το σχήμα που θέλουμε, την καλύπτουμε με υγρές εφημερίδες από πάνω μέχρι την τοξωτή πόρτα. Ο ρόλος των εφημερίδων είναι να μην κολλήσει το κομπ που θα στρώσουμε από πάνω, για τα τοιχώματα του θόλου, με την άμμο που χρησιμοποιούμε για καλούπι.
Η κατασκευή των τοιχωμάτων του θόλου
Πάνω από την εφημερίδα στρώνουμε πηλό κομπ 5 εκατοστά σε πάχος και από πάνω άλλο στρώμα 5 εκατοστών με περισσότερα άχυρα και πριονίδια για μόνωση. Τελειώνουμε με ένα ακόμα τρίτο στρώμα 5 εκατοστών με πηλό κομπ.
Αυτά είναι όσα χρειάζεται να ξέρετε για την κατασκευή του πήλινου φούρνου. Μπορείτε να αρχίσετε να τον κατασκευάσετε την άνοιξη και το καλοκαίρι σε μέρες με αίθριο και ξηρό καιρό για να στεγνώσει γρήγορα.