Το Κουρδιστάν είναι σε χονδρικές γραμμές μια καθορισμένη γεωπολιτισμική περιοχή όπου οι Κούρδοι αποτελούν πλειοψηφία, υπάρχει αναπτυγμένος κουρδικός πολιτισμός, γλώσσα, συνείδηση και ισχυρή εθνοτική κουλτούρα και ταυτότητα. Σε γενικές γεωφυσικές και πολιτισμικές γραμμές, το Κουρδιστάν περιλαμβάνει τα βορειοδυτικά όρη της μεγάλης οροσειράς Ζάκγρος και τις ανατολικές κορυφογραμμές της οροσειράς του Ταύρου στη νοτιανατολική Τουρκία.
Τα γεωπολιτισμικά γεωγραφικά όρια του Κουρδιστάν περιλαμβάνουν τις ακόλουθες τέσσερις περιοχές: Νοτιοανατολική Τουρκία (Βόρειο Κουρδιστάν), βόρειο Ιράκ (Νότιο Κουρδιστάν), βορειοδυτικό Ιράν (Ανατολικό Κουρδιστάν) και βόρεια Συρία (Δυτικό Κουρδιστάν). Κάποιοι γεωγραφικοί ορισμοί περιλαμβάνουν επίσης και τμήματα της Υπερκαυκασίας.
Μέσα στον κουρδικό πληθυσμό υπάρχουν δύο κύριες τάσεις: Η πρώτη τάση και η κατά πολύ ισχυρότερη θέλει και εργάζεται συστηματικά για την ίδρυση ανεξάρτητου κουρδικού κράτους και η δεύτερη τάση θέλει να αποκτήσει μεγαλύτερη αυτονομία μέσα στα υπάρχοντα σύνορα.
Οι Κούρδοι είναι ένας πανάρχαιος λαός, λιτοδίαιτος, ορεσίβιος, σκληρός και ανθεκτικός. Έχουν πολύ μεγάλη εμμονή στις παραδόσεις και στους στόχους τους. Η στρατηγική τους διαπνέεται από το όραμα δημιουργίας δικής τους πατρίδας. Σε ότι αφορά τον κουρδικό πληθυσμό, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο να καθοριστεί με ακριβή στοιχεία, λόγω του ότι υπάρχουν οι σκόπιμες και ανταγωνιστικές πολιτικές ατζέντες των κρατών που επιδιώκουν είτε να μεγιστοποιήσουν είτε να ελαχιστοποιήσουν από την πλευρά τους το μέγεθος του κουρδικού πληθυσμού.
Ανεξάρτητες πηγές δίνουν, πάνω κάτω, τα ακόλουθα στατιστικά στοιχεία και εκτιμήσεις για τον κουρδικό πληθυσμό: Τουρκία περίπου 18-20 εκατ., Ιράν περίπου 8-9 εκατ., Ιράκ περίπου 6-7 εκατ. και Συρία περίπου 2-3 εκατ. Συνολικός κουρδικός πληθυσμός περίπου: 34-39 εκατ. Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 43.000 Κούρδοι. Οι Κούρδοι είναι λαός ινδοϊρανικής καταγωγής και δεν έχουν σχέση με Άραβες αλλά ούτε με τους Τούρκους. Μιλούν μια ιρανική ιδιωματική γλώσσα γνωστή ως κουρδική.
Η λέξη Κουρδιστάν ή «Χώρα των Κούρδων» αναφέρεται για πρώτη φορά στη ιστορία των σουνιτών Σελτζούκων Τούρκων τον 11ο αιώνα. Στην αρχαία εποχή το Κουρδιστάν μαρτυράται και ως «Κουρδηνή». Ο Ξενοφών στην ”Κύρου Ανάβαση” τους ονομάζει Καρδούχους.
Κατά την αρχαιότητα, στην περιοχή αυτή ζούσαν διάφορες ομάδες, μεταξύ των οποίων οι Χουρίτες, οι Αρμένιοι και οι Μανναίοι, που κατοικούσαν περί την αλμυρή λίμνη Ούρμια και είχαν ως κέντρο το σημερινό Μαχαμπάντ στο βορειοδυτικό Ιράν. Η περιοχή περιήλθε υπό περσική κυριαρχία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Πέρση Κύρου του Μεγάλου (600 π.Χ.-530 π.Χ.) και του Δαρείου Α’ (550 π.Χ.-486 π.Χ.).
Το Βασίλειο της Κουρδηνής που προέκυψε από την παρακμάζουσα αυτοκρατορία των Ελλήνων Σελευκιδών και διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου (356 π.Χ.-322 π.Χ.), βρισκόταν στα νότια της λίμνης Βαν μεταξύ Περσίας και Μεσοποταμίας. Αυτό το Βασίλειο κυβέρνησε την περιοχή αυτή από το 189 π.Χ. έως το 384 μ.Χ. Το Βασίλειο της Κουρδηνής έγινε υποτελές κράτος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 66 π.Χ. Το Βασίλειο αυτό πέρασε 5 φορές και εναλλακτικά μεταξύ Ρώμης και Περσίας.
Τον δέκατο και τον ενδέκατο αιώνα, αρκετά κουρδικά πριγκιπάτα, δυναστείες, εμιράτα και ηγεμονίες εμφανίστηκαν στην περιοχή, όπως ήταν οι Shaddadids, οι Rawadids, οι Hasanwayhids, κλπ. Κατά τον Μεσαίωνα, το Κουρδιστάν ήταν μια συλλογή ημιανεξάρτητων και ανεξάρτητων κρατών που ονομάζονταν εμιράτα, υπό έμμεση πολιτική ή θρησκευτική επιρροή Χαλίφη ή Σάχη. Οι Κούρδοι τελούν υπό Τουρκική κατοχή από το 1527 μ.Χ.
Τον 16ο αιώνα, μετά από παρατεταμένους πολέμους, οι περιοχές που κατοικούσαν Κούρδοι χωρίστηκαν μεταξύ της αυτοκρατορίας των Ιρανών Σαφαβιδών και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τον 19ο αιώνα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το «Εγιαλέτι του Κουρδιστάν» ως διοικητική μονάδα και όχι ως γεωγραφική περιοχή. Το σύγχρονο και επιτακτικό κουρδικό αίτημα και κινήσεις για δικό τους ανεξάρτητο κράτος ξεκινά στις αρχές του 20ου αιώνα.
Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Σύμμαχοι επινόησαν να διασπάσουν το Κουρδιστάν μεταξύ πολλών χωρών, όπως αυτό περιγράφεται λεπτομερώς στην μη επικυρωμένη Συνθήκη των Σεβρών. Ωστόσο, η μετέπειτα ανακατάληψη αυτών των περιοχών από τις δυνάμεις του Κεμάλ Ατατούρκ έκανε τους Συμμάχους να αποδεχθούν την επαναδιαπραγματευθείσα Συνθήκη της Λωζάνης (1923), όσο επίσης και τα σύνορα της σύγχρονης Δημοκρατίας της Τουρκίας, αφήνοντας τους Κούρδους χωρίς αυτοδιοικούμενη ή δική τους περιοχή. Έκτοτε, κάθε κίνημα των Κούρδων για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους καταπνίγηκε βία, βάναυσα και με αίμα.
Διοικητικά και ιστορικά, κατά τον 20ο αιώνα υπήρξαν τα ακόλουθα βραχύβια κουρδικά κράτη: Το Κουρδικό κράτος (1918–1919), το Βασίλειο του Κουρδιστάν (1921–1924), το Κουρντιστάνσκι Ουγιέζντ ή «Κόκκινο Κουρδιστάν» (1923–1929), η Δημοκρατία του Αραράτ (1927-1930) και η Δημοκρατία του Μαχαμπάντ (1946).
Σε ότι αφορά ειδικότερα το Βόρειο ή Τουρκικό Κουρδιστάν στη νοτιοανατολική Τουρκία, η περιοχή γνώρισε πολλές μεγάλες κουρδικές εξεγέρσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μεγάλων εξεγέρσεων του Kocgiri (1920), του Σέιχ Σαΐντ (1924), της Δημοκρατίας του Αραράτ (1927) και του Ντερσίμ (1937). Όλες αυτές οι κουρδικές εξεγέρσεις καταπνίγηκαν βίαια, με όπλα και με πολύ αίμα από τις αρχές.
Μεταξύ 1925 και 1965, η περιοχή των Κούρδων της Τουρκίας κηρύχθηκε κλειστή στρατιωτική περιοχή στην οποία απαγορεύτηκε ακόμη και η είσοδος στους αλλοδαπούς. Η πρώτη σοβαρή και συστηματική προσπάθεια αντίστασης από τους Κούρδους έγινε το 1942, στο Ιράν, από την Κοινωνία για την Αναβίωση του Κουρδιστάν (Komala), η οποία στη συνέχεια μετεξελίχθηκε στο Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (KDP) το 1945.
Ιστορικά, Τουρκία, Ιράν και Ιράκ είναι ενωμένοι και συνεργάζονται ενάντια στην ίδρυση κουρδικού κράτους. Τα τελευταία χρόνια προκαλεί τρόμο στην Τουρκία το δυνητικό σενάριο ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ να αναγνωρίσει κουρδικό κράτος στη Βόρεια Συρία: Είναι ο τουρκικός εφιάλτης. Οι Κούρδοι στη Βόρεια Συρία ελέγχουν περί τα ¾ περίπου των συρο-τουρκικών συνόρων που αντιστοιχούν σε πάνω από 400 χλμ. μήκος. Και, ήδη στο Ιράκ υπάρχει το ημι-αυτόνομο Κουρδιστάν για πάνω από μια δεκαετία.
Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980 στην Τουρκία, η κουρδική γλώσσα απαγορεύτηκε επίσημα στη δημόσια και ιδιωτική ζωή. Η τουρκική κυβέρνηση κατηγοριοποίησε τους Κούρδους ως «Ορεινούς Τούρκους» μέχρι το 1991. Οι λέξεις «Κούρδοι», «Κουρδιστάν» ή «Κούρδοι» απαγορεύτηκαν επίσημα από την τουρκική κυβέρνηση.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, τα πολιτικά κόμματα που εκπροσωπούσαν τα κουρδικά συμφέροντα απαγορεύτηκαν. Η λέξη «Κουρδιστάν», είτε γραπτή είτε προφορική, μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε κράτηση και δίωξη στην Τουρκία. Υπάρχει στρατιωτική τουρκική βία και νομοθετημένος τρόμος.
Ειδική ιστορική περίπτωση αποτελεί το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), γνωστό και ως Κουρδικό Εργατικό Κόμμα, που από το 1984 έχει εμπλακεί σε μια ένοπλη σύγκρουση με το κράτος της Τουρκίας, επιδιώκοντας συστηματικά την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους του Κουρδιστάν. Το ΡΚΚ ιδρύθηκε το έτος 1978, με επικεφαλής τον 73χρονο σήμερα Αμπνουλάχ Οτζαλάν ή Οτσαλάν: Που συνελήφθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1999 και τώρα βρίσκεται μοναδικός κρατούμενος στις φυλακές της νησίδας Ιμραλί στη Θάλασσα του Μαρμαρά.
Ο Ερντογάν διατηρεί πάρα πολύ σκληρή στάση εναντίον των Κούρδων. Έχει ξεκαθαρίσει ότι απώτερος σκοπός του είναι να εξαλείψει το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK), το οποίο πολεμάει την Τουρκία από μέσα για τέσσερεις σχεδόν δεκαετίες. Το 2016, με το γνωστό και «ολωσδιόλου απρόσμενο» πραξικόπημα κατά του Ερντογάν, τα φιλο-κουρδικά ΜΜΕ έκλεισαν, περισσότεροι από 11.000 εκπαιδευτικοί απολύθηκαν, ενώ 24 κυβερνητικοί υπάλληλοι αντικατέστησαν Κούρδους δημάρχους στη χώρα.
Το Κουρδικό είναι με μεγάλη διαφορά το σοβαρότερο πρόβλημα-εφιάλτης της γείτονος χώρας, το οποίο, κατά δήλωση της ίδιας της τουρκικής κυβέρνησης, απειλεί όχι απλά την ενότητα αλλά και αυτή ακόμη την επιβίωση της Τουρκίας. Γι΄ αυτό τον κύριο λόγο ο Ερντογάν έχει φυλακίσει, πέραν του Α. Οτσαλάν, και χιλιάδες άλλα στελέχη Κούρδων, ανάμεσα στα οποία είναι ο πρώην συμπρόεδρος του κόμματος HDP Σ. Ντεμιρτάς, βουλευτές, δήμαρχοι και άλλα κορυφαία πολιτικά στελέχη.
Η Τουρκία έχει χαρακτηρίσει το PKK ως τρομοκρατική οργάνωση και έχει καταφέρει την αναγνώρισή του ως τέτοια τόσο από τις ΗΠΑ όσο ομοίως και από την ΕΕ. Τα τελευταία χρόνια έγιναν προσπάθειες συνεννόησης, διαπραγματεύσεων και εκεχειρίας, οι οποίες όμως κατέρρευσαν το 2015. Έκτοτε, τα περί κουρδικά πράγματα έχουν εκτραχυνθεί και έχουν εισέτι αναζωπυρωθεί οι ένοπλες συρράξεις, η αιματοχυσία και οι πραγματικές όσο και οι αποδιδόμενες σε Κούρδους βομβιστικές επιθέσεις και κτυπήματα.
Στα πλαίσια αντιμετώπισης του PKK, η Τουρκία έχει παραβιάσει επανειλημμένα τα σύνορα του Ιράκ και της Συρίας, με την πρόφαση ή το πρόσχημα ότι Κούρδοι αντάρτες με σχέδιο φυγαδεύονται στα γειτονικά κράτη και από εκεί διεξάγουν στρατιωτικές επιχειρήσεις και δολιοφθορές. Πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία αποδίδονται συστηματικά στο PKK και αποτελούν μια οιονεί Αγαρινή καραμέλα-αφορμή για να ξεκινούν την κάθε φορά τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στα σύνορα της Τουρκίας, του Ιράκ και της Συρίας.
Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη και τον πόλεμο στην Ουκρανία όπου έχει στρέψει το βλέμμα της η Δύση, βομβαρδίζει δεκάδες κουρδικά χωριά, αποθήκες και περιοχές στη βόρεια Συρία και το βόρειο Ιράκ. Η Αμίνα Όσι, συμπρόεδρος της κουρδικής Αυτόνομης Διοίκησης της Βόρειας Συρίας, υποστηρίζει ότι στόχος της Τουρκίας είναι η προσάρτηση των συριακών εδαφών που έχει καταλάβει και η δημιουργία ενός νέου τουρκικού χάρτη πριν συμπληρωθούν τα 100 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης το 2023.
Ο στόχος των τουρκικών επιχειρήσεων βίας, τρόμου, φυλακίσεων και απαγορεύσεων στο «Βόρειο ή Τουρκικό Κουρδιστάν» στα νοτιοανατολικά σύνορά της, είναι ο ασφυκτικός εναγκαλισμός, ο διαρκής πνιγμός και ο απόλυτος έλεγχος του πεδίου δράσης των Κούρδων ανταρτών και η συστηματική αποτροπή του διπλό-εφιαλτικού ενδεχομένου ή της δυνητικής συν-ένωσής του με το υπό δημιουργία δεύτερο κουρδικό κράτος του «Δυτικού ή Συριακού Κουρδιστάν» στα βορειοανατολικά σύνορα της Συρίας.
Στο «Δυτικό ή Συριακό Κουρδιστάν» ή Ροζάβα για τους Κούρδους, με πρωτεύουσά του την πόλη Ράκα, οι Δυνάμεις Προστασίας του Λαού (YPG) ήταν αυτές που απελευθέρωσαν τις περιοχές που κατείχε το Ισλαμικό κράτος το έτος 2017. Οι Δυνάμεις Προστασίας του Λαού (YPG), τις οποίες η Τουρκία τις θεωρεί παρακλάδι του ΡΚΚ, μαζί με τη συμμετοχή Αράβων και Ασσυρίων, μετεξελίχθηκαν στις Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας (SDF).
Ο αρθρογράφος Αλούφ Μπεν της εφημερίδας Χααρέτζ, σε άρθρο του για το Κουρδιστάν με τίτλο «Προσοχή: Η περιοχή κατασκευάζεται», έγραψε (27-3-2011): «Η απόσυρση των ΗΠΑ από το Ιράκ, θα δώσει την ευκαιρία για ανεξαρτησία στους Κούρδους, παρά τις αντιρρήσεις της Τουρκίας». Ο αμερικανός ε.α. συνταγματάρχης Χάρι Σούτε και σύμβουλος επί θεμάτων ασφάλειας αναρωτήθηκε (26-8-2014): «Γιατί όχι ανεξάρτητο κουρδικό κράτος;».
Η γερμανική κρατική τηλεόραση ZDF σε ντοκιμαντέρ παρουσίασε την δράση του ΡΚΚ και έναν χάρτη με το κράτος του Κουρδιστάν που αναφερόταν ως «κουρδική de facto περιοχή» (17-12-2020). Ο πανίσχυρος τούρκος αντιστράτηγος ε.α. Εργκίν Σαϋγκούν, αφού πρώτα έφερε ως παράδειγμα το Ιράκ και τη Συρία και είπε ότι τα κράτη που είναι εχθρικά προς το Ισραήλ έχουν καταστραφεί και διαλυθεί, τόνισε σε παραλληλισμό (24/7/2019): «Στο τέλος αυτής της διαδρομής έρχεται η σειρά της Τουρκίας».
Στις 8 Μαΐου 2016, ο Φετουλάχ Γκιουλέν έκανε μια δημόσια προειδοποίηση-προφητεία προς τον τουρκικό λαό σε σχέση με τις καταστροφικές συνέπειες που θα έχει τυχόν πολεμική εμπλοκή της Τουρκίας στο Ιράκ ή τη Συρία, μιλώντας ευθέως για διάλυση της Τουρκίας ή όπως είπε ο ίδιος κατά λέξη «θα οδηγήσουν τον λαό σε μια συμφορά παρόμοια με αυτή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου».
Ο Ερντογάν ανέφερε παλαιότερα (22-8-2017): «Δεν θα επιτρέψουμε και δεν θα επιτρέπαμε ποτέ τη δημιουργία ενός λεγόμενου κράτους από το PYD (κουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης) και το YPG (Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού) στη βόρεια Συρία». Στις 20 Νοεμβρίου 2022, με την επιχείρηση «Γαμψό ξίφος», η Τουρκία έπληξε για μια ακόμη φορά δεκάδες στόχους στην Συρία και στο Ιράκ, τάχα ή δήθεν ως αντίποινα για τη βομβιστική επίθεση στη λεωφόρο Ιστικλάλ στην Κωνσταντινούπολη, αν και η Τουρκία έχει ήδη εισβάλει τρεις φορές μέχρι τώρα στη βόρεια Συρία.
Κλείνοντας, θα καταγράψω και τη δική μου προφητεία-εκτίμηση σχετικά το Κουρδιστάν, βασιζόμενος τόσο στα από πολλών δεκαετιών ρητά λόγια και γραφές των Σοφών της Σιών, της Πενταρχίας του σκότους και των λοιπών σιωνιστών Εβραίων ηγετών όσο, επίσης, και στις μέχρι σήμερα φανερές διεθνείς παρεμβάσεις, αιματοκυλήσεις και στα ανθρωποκτόνα έργα και ημέρες των «πεφωτισμένων» της Νέας Εποχής. Η δική μου απάντηση-εκτίμηση είναι η εξής: Το κράτος του Κουρδιστάν θα ιδρυθεί και η Τουρκία θα διαλυθεί!
https://www.facebook.com/profile.php?id=100000270536476
ΗΛΙΑΣ Δ. ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ, PhD
Διεθνολόγος Καθηγητής, Συγγραφέας
Πρώην Βουλευτής Φθιώτιδας